Το Πιολέ ή ορειβατική σκαπάνη (Ice axe)

30/10/2023

από Nikos Mitsakis

Το πιολέ είναι το σύμβολο του Αλπινισμού. Δεν αρκεί όμως να κρατά κανείς το πιολέ στο χέρι για να χαρακτηριστεί ορειβάτης. Πρέπει να ξέρει και να το χρησιμοποιεί.

Τι ακριβώς είναι το πιολέ;

Είναι η ορειβατική σκαπάνη, ένα απλό αλλά πολύτιμο εργαλείο. Είναι το σημαντικότερο κομμάτι του εξοπλισμού που μας χρειάζεται για την κίνηση στο χιόνι και τον πάγο. Οι χρήσεις του ποικίλουν: Χρησιμοποιείται για στήριγμα και ενίσχυση της ισορροπίας αλλά και σαν πιάσιμο για προώθηση ή σαν εργαλείο έρευνας, καθαρισμού ή σκαψίματος. Επίσης χρησιμοποιείται σαν ασφάλεια στο χιόνι και σαν φρένο σε περίπτωση πτώσης. Αν και το πιολέ μεταλλάχτηκε τα βασικά τμήματα του πιολέ παραμένουν ίδια αν και οι δυνατότητες τους διαφέρουν. Τα τμήματα του πιολέ είναι η κεφαλή, το στέλεχος και η αιχμή.

Τα είδη των πιολέ

Σε γενικές γραμμές υπάρχουν τρεις τύποι πιολέ:

α) Τα πεζοπορικά πιολέ με το μακρύ στέλεχος(60 – 90 cm), τη σχεδόν ίσια μύτη και το φαρδύ φτυαράκι. Το παλιό ξύλινο στέλεχος έχει αντικατασταθεί από ελαφρύτερα, μέτριας όμως αντοχής, κράματα αλουμινίου. Είναι κατάλληλα για αναβάσεις καδιασχίσεις σε πλαγιές με μέτριες κλίσεις σε χιόνι.

β) Τα κλασικά /ορειβατικά πιολέ είναι πιο κοντά από τα πεζοπορικά, έχουν μύτη με πιο έντονη κλίση και στενότερο φτυαράκι. Το στέλεχός τους έχει μήκος γύρω στα 60 cm. (Όταν το κρατάμε από την κεφαλή με τεντωμένο χέρι πρέπει να απέχει η αιχμή του περίπου 10 πόντους από το έδαφος). Είναι κατάλληλα για γενική χρήση στο βουνό. Από απλή χειμερινή πεζοπορία έως και για διαδρομές – λούκια – χιονιού ή πάγου.

γ) Τα τεχνικά πιολέ αναρρίχησης πάγου είναι πιο κοντά από τα κλασικά, έχουν μύτη με αρκετά μεγάλη κλίση και στενότερο φτυαράκι ή σφυρί. Το στέλεχός τους έχει μήκος γύρω στα 40 – 60 cm (κατασκευασμένο από ισχυρό και ελαφρύ κράμα αλουμινίου με επένδυση στο κάτω μέρος από καουτσούκ, με ίσια ή κυρτή λαβή στο κάτω μέρος για καλύτερο κράτημα και προστασία του χεριού από χτυπήματα. Η κεφαλή στα περισσότερα μοντέλα δέχεται ανταλλακτικές μύτες και ανταλλακτικό φτυαράκι ή σφυρί ανάλογα με τις κλίσεις και την ποιότητα του πάγου ή απλά μας δίνει τη δυνατότητα αλλαγής σε περίπτωση καταστροφής τους. Οι μύτες αρκετά αιχμηρές και περισσότερο οδοντωτές από τα κλασικά πιολέ για καλύτερο γάντζωμα στον πάγο.

Σημαντικό κριτήριο της ποιότητας ενός πιολέ είναι το σωστό ζύγισμα και η αίσθηση της λαβής. Για αναρρίχηση πάγου μεγάλης κλίσης είναι απαραίτητο να έχουμε δυο πιολέ. Σε αυτή την περίπτωση φροντίζουμε το ένα να είναι ‘’μαρτό’’ (με σφυρί).

Πηγή κειμένου: Περιοδικό Κορφές Συντάκτης κειμένου: Άρης Θεοδωρόπουλος