Trad VS Sport Αναρριχηση

15/11/2023

από Nikos Mitsakis

Η αναρρίχηση υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια, πλέον είναι εξαιρετικά δημοφιλής και μάλιστα πρόσφατα έγινε Ολυμπιακό άθλημα. Βλέπεις άνδρες και γυναίκες σε απίστευτη φυσική κατάσταση να κάνουν το αδιανόητο. Αναρρίχηση σε κάθετους τοίχους, ακόμα και με αρνητική κλίση, κατακτώντας τους φόβους τους, κάνοντας απίστευτες κινήσεις και άλματα στον βράχο, κρέμονται ανάποδα, κρατιούνται από μικροσκοπικά ή γλιστερά πιασίματα, ενώ κυριολεκτικά κρέμονται από μια κλωστή! Ταυτόχρονα, όσο περνούν τα χρόνια ο αναρριχητικός εξοπλισμός γίνεται μικρότερος και ελαφρύτερος, όπως ζώνες, σχοινιά, σετάκια, κράνη κ.λπ. Αλλά η αναρρίχηση δεν ήταν πάντα έτσι.

Όταν οι άνθρωποι άρχισαν για πρώτη φορά να σκαρφαλώνουν για ψυχαγωγικούς σκοπούς πίσω στο 1800, δεν υπήρχαν έτοιμες διαδρομές, ούτε πλακέτες, ούτε εγγυημένη ασφάλεια. Οι άνθρωποι έπρεπε να κουβαλούν τον δικό τους εξοπλισμό (ο οποίος ήταν πολύ βαρύτερος από σήμερα) και να τον χρησιμοποιούν με σύνεση. Κυρίως όμως έπρεπε να χρησιμοποιήσουν το μυαλό τους. Έπρεπε να μελετήσουν καλά τον βράχο και να βρουν μια διαδρομή στην πορεία. Αυτή ήταν η αρχή της «trad» (traditional) δηλαδή παραδοσιακής αναρρίχησης. Χρειάστηκαν πολλά χρόνια μέχρι να αρχίσουν οι άνθρωποι να κατεβαίνουν από την κορυφή με ραπέλ, να κουβαλούν ηλεκτρικά τρυπάνια και να τοποθετούν βύσματα και πλακέτες στο βράχο καθιερώνοντας μια συγκεκριμένη διαδρομή, για αυτό που έγινε αργότερα γνωστό ως «sport» αναρρίχηση κάπου στη δεκαετία του '80.

Σε αυτό το άρθρο θα εξερευνήσουμε αυτά τα δύο βασικά στυλ αναρρίχησης (θα συζητήσουμε το bouldering σε άλλο άρθρο) και θα δούμε τις κύριες διαφορές τους, τα πλεονεκτήματα και τις δυσκολίες τους.

Trad Αναρρίχηση

Trad climbing σημαίνει αναρρίχηση παλιάς σχολής. Trad αναρρίχηση σημαίνει ελευθερία, καθώς δεν υπάρχει προκαθορισμένη διαδρομή για να ακολουθήσετε. Αν δείτε έναν βράχο οπουδήποτε στον κόσμο, είστε ελεύθεροι να του δώσετε μια ευκαιρία, εφόσον έχει χαρακτηριστικά που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να ασφαλιστείτε. Η εμπειρία είναι πολύ σημαντική καθώς πρέπει να μελετήσετε τον βράχο, τη διαμόρφωση του, τα χαρακτηριστικά του, την ποιότητά του, τις ρωγμές και τις τρύπες του, για να καθορίσετε πού και πώς θα σκαρφαλώσετε, τι είδους εξοπλισμό θα χρειαστείτε και πόση ώρα μπορεί να σας πάρει. Απαιτεί εξαιρετική συγκέντρωση καθώς είναι κυρίως ένα παιχνίδι μυαλού. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ασφάλειας, είστε αποκλειστικά υπεύθυνοι για τις επιλογές σας και τα πιθανά λάθη σας. Είναι λοιπόν ένα σοβαρό παιχνίδι για σοβαρούς παίκτες.

Η βασική ιδέα είναι ότι ως επικεφαλής αναρριχητής (δηλαδή αυτός που ανεβαίνει πρώτος) χρησιμοποιείτε ειδικό εξοπλισμό (όπως καρύδια και friends) για να τα τοποθετήσετε στο βράχο σε μικρές ή μεγάλες ρωγμές που βρίσκετε κατά μήκος της διαδρομής για να δημιουργήσετε τις δικές σας άγκυρες ασφαλείας. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να εξετάσετε το βράχο αρκετά καλά και να υπολογίσετε ποιος τύπος εργαλείου ταιριάζει καλύτερα στη συγκεκριμένη ρωγμή. Μόλις τοποθετήσετε τον εξοπλισμό, θα πρέπει να τον δοκιμάσετε τραβώντας τον προς τα κάτω και να ρωτήσετε τον εαυτό σας “θα κρατήσει αυτό;” Η πιο ειλικρινής απάντηση που μπορείτε να δώσετε είναι “το ελπίζω”!

Δεδομένου ότι δεν υπάρχει εγγύηση ασφάλειας -καθώς δεν θα ξέρετε αν τοποθετήσατε σωστά τον εξοπλισμό μέχρι να πέσετε- η πτώση είναι κάτι που γενικά αποφεύγετε όσο το δυνατόν περισσότερο. Αυτό σημαίνει προσεκτική αναρρίχηση. Η trad αναρρίχηση δεν είναι το μέρος για να βιαστείτε ή να δοκιμάσετε τρελές κινήσεις στον βράχο. Αναζητάτε προσεκτικά το επόμενο μικρό βήμα. Χρειάζεστε καλή συγκέντρωση και καλή φυσική αντοχή, καθώς μπορεί να μην βρείτε ένα κατάλληλο σημείο στον βράχο για να ασφαλιστείτε για κάποιο χρονικό διάστημα. Είναι καλό να διαβάσετε σχετικά με την περιοχή που θέλετε να σκαρφαλώσετε - εάν υπάρχει η δυνατότητα - ώστε να μπορείτε να ενημερωθείτε για τις προτάσεις άλλων ανθρώπων σχετικά με τον τύπο του εξοπλισμού που πιθανότατα θα χρειαστείτε. Ωστόσο, πηγαίνετε πάντα στο άγνωστο, επομένως πρέπει να είστε επιπλέον προετοιμασμένοι με επαρκή εξοπλισμό.

Trad αναρρίχηση σημαίνει ότι θα κουβαλάτε ένα βαρύ φορτίο. Διαφορετικοί τύποι εξοπλισμού σε διαφορετικά μεγέθη, πλήθος καρυδιών, friends, σετάκια, καραμπίνερ, ιμάντες και σχοινιά αναρρίχησης, καθώς και ένα εργαλείο που αφαιρεί τον εξοπλισμό από τον βράχο όταν ο σύντροφός σας σκαρφαλώνει μετά από εσάς, συλλέγοντας όλο τον εξοπλισμό. Η βασική ιδέα είναι να μην αφήνεις τίποτα στον βράχο. Για μερικούς ανθρώπους η trad αναρρίχηση θεωρείται πιο φιλική προς το περιβάλλον για αυτό το λόγο, σε σύγκριση με την sport αναρρίχηση που περιλαμβάνει τρυπήματα και μόνιμα βύσματα στον βράχο.

Δεδομένου ότι η trad αναρρίχηση απαιτεί ένα μεγάλο σετ εξοπλισμού αναρρίχησης, σημαίνει ότι το κόστος απόκτησης όλου αυτού του εξοπλισμού είναι αρκετά υψηλό. Θα χρειαστεί να δημιουργήσετε σιγά σιγά τη συλλογή του εξοπλισμού σας και σίγουρα να τον φροντίσετε καλά!

Οι trad αναρριχητές χρησιμοποιούν την sport αναρρίχηση σε εξωτερικούς χώρους ή στο γυμναστήριο για να εξασκήσουν τις κινήσεις και την αντοχή τους, έτσι από τότε που εμφανίστηκε η sport αναρρίχηση, υπήρξε τεράστια αύξηση στο επίπεδο δυσκολίας. Σήμερα οι πιο δύσκολες trad διαδρομές φτάνουν μέχρι και το 5.14d/5.15a (αναλύουμε τους βαθμούς αναρρίχησης σε άλλο άρθρο). Μερικοί από τους πιο διάσημους trad αναρριχητές στον κόσμο είναι οι Jacopo Larcher, Pete Whittaker και Tom Randall, Beth Rodden, Tommy Caldwell και Sonnie Trotte

Μερικές από τις πιο δύσκολες trad διαδρομές σήμερα είναι

Tribe, 5.14d / 9a, Cardarese, Italy, FA Jacopo Larcher

Meltdown, 5.14c / 8c+, California, USA, FA Beth Rodden

Pura Pura, 5.14c / 8c+, Valle dell’Orco, Italy, FA Tom Randall

Cobra Crack, 5.14b/c / 8c+, Squamish, Canada, FA Sonnie Trotter

Photo: Beth Rodden / Meltdown

Sport Αναρρίχηση

Η sport αναρρίχηση άρχισε να κερδίζει δημοτικότητα στη δεκαετία του '80, καθώς κατέστησε δυνατή την αναρρίχηση σε βράχους που διαφορετικά ήταν αδύνατο να αναρριχηθούν. Τα βύσματα και οι πλακέτες στον βράχο σημαίνει ότι είστε όσο πιο ασφαλείς γίνεται, γεγονός που σας επιτρέπει να δοκιμάσετε τον εαυτό σας στα όρια χωρίς να φοβάστε την πτώση. Η πιθανότητα αστοχίας ενός βύσματος είναι εξαιρετικά χαμηλή, εάν η εργασία έγινε σωστά από έμπειρα χέρια, επομένως είναι αρκετά ασφαλές να πέσετε - αρκεί να έχετε κράνος και κάποια βασική εμπειρία στην πτώση. Η προπόνηση σε ένα γυμναστήριο αναρρίχησης είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να εξασκηθείτε σε νέες κινήσεις αλλά και στις πτώσεις.

Η επικεφαλής sport αναρρίχηση απαιτεί μόνο όσα σετάκια χρειάζονται για τη διαδρομή που είναι προκαθορισμένη καθώς υπάρχει ένας ήδη γνωστός αριθμός πλακετών στο βράχο. Αυτό σημαίνει ότι θα κουβαλάτε πολύ λιγότερο βάρος που διευκολύνει την αναρρίχηση και την προσπάθεια για δύσκολες κινήσεις. Αυτό σημαίνει επίσης ότι ο εξοπλισμός αναρρίχησης σας είναι πολύ φθηνότερος!

Φυσικά ως sport αναρριχητής μπορείτε να ανεβείτε μόνο σε προκαθορισμένες διαδρομές, επομένως δεν έχετε την ελευθερία να σκαρφαλώσετε όπου θέλετε. Αλλά έχετε την ελευθερία να πιέσετε τον εαυτό σας στα όρια, καθώς δεν υπάρχει μεγάλος κίνδυνος ακόμη κι αν πέσετε. Είναι υπέροχο συναίσθημα να έχετε την ασφάλεια και σιγουριά των βυσμάτων που σας επιτρέπουν να δοκιμάσετε τις δυνατότητές σας στο έπακρο. Μπορείτε να σκαρφαλώσετε σε κάθετους τοίχους ή ακόμα και σε αρνητικούς, εφόσον τα χαρακτηριστικά του βράχου σας παρέχουν καλό κράτημα. Σε γενικές γραμμές η sport αναρρίχηση σάς δίνει την ελευθερία να απολαύσετε την κίνηση στο βράχο.

Η αθλητική αναρρίχηση επέτρεψε στους ανθρώπους να ανεβαίνουν όλο και πιο δύσκολες διαδρομές που ήταν αδιανόητες πριν από μερικά χρόνια. Αναρριχητές όπως ο Chris Sharma, Adam Ondra, Angela Eiter, Alex Megos, και η Margo Hayes είναι μερικοί από τους ανθρώπους που έχουν πάει την sport αναρρίχηση σε άλλο επίπεδο σήμερα.